Platen met zeggingskracht

Leeuwarden-Fryslân Culturele Hoofdstad 2018 ging uiteraard ook niet aan Fers voorbij. Naast Leen een Fries was er nog een mooi project: Zinspinsels. Een vertelplaat die de bekende kinderboekenmaker Charlotte Dematons maakte, in opdracht van de Friese bibliotheken en Lân fan taal. Fers deed de coördinatie en projectleiding. De leesconsulenten brachten de plaat-in-postervorm in het najaar van 2018 naar alle – ruim 56.000 – basisschoolleerlingen in Fryslân.

De plaat toont in tekst en vooral beeld wat taal allemaal is. Vaak wordt gesproken over de technische kant van taal, maar de bibliotheken leggen graag de nadruk op het plezier van taal. De vertelplaat laat zien dat je je met taal kunt uiten en dat je ermee kunt laten zien wie je bent. Zoals in het andere werk van Dematons, valt er veel te ontdekken op de plaat. Zo steelt een kaboutertje allemaal letters. Op de achterkant staan grote en kleine opdrachtjes.

Ook thuis aan de slag
Bij scholen die meedoen met de Bibliotheek op school werd ook een introductieles gegeven. Zinspinsels kon in de klas worden gebruikt en mocht mee naar huis. Op een projectwebsite was een digitale versie van de plaat te zien, met links naar filmpjes, boektitels, weetjes en extra opdrachten. Om op school en thuis mee aan de slag te gaan. De plaat werd zo goed ontvangen dat we zelfs verzoeken van buiten de provincie kregen of ze de plaat ook in hun klas mochten inzetten.

Beelden werken, ook in 2021
De vertelplaat bleek een plezierige en effectieve vorm om over een onderwerp te praten. In 2021 wordt dat gegeven op een andere manier toegepast: er zijn met illustrator Linda de Haan drie praatplaten gemaakt die inzichtelijk maken wat het (onmisbare) werk van bibliotheken is bij het streven naar gelijke kansen. De bibliotheken kunnen ermee op pad naar partners en gemeenten, om het belang van het gezamenlijk tegengaan van laaggeletterdheid te onderstrepen.

“Door Zinspinsels ontdekten we de meertaligheid in de klas; er zitten verschillende nationaliteiten in de groep. Ze leerden ook over programmeertaal en dat je brailleschrift kunt voelen. De kinderen waren erg enthousiast, er is veel te zien en te ontdekken!” – Leerkracht groep 6, Aldeboarn

“De kinderen herkenden zichzelf in het plaatje van de klas met de juf die het woordje ‘aap’ aan ze leert. Dat hebben wij enkele weken geleden ook geleerd. En ze vonden de poppetjes uit de verschillende landen die ‘hallo’ zeggen erg interessant!” – Leerkracht groep 3, Stavoren